Κάτω Από 850 Ευρώ Για Το 63% Των Μισθωτών

Υποαπασχόληση και αύξηση των χαμηλόμισθων είναι ορισμένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της «αγοράς εργασίας», όπως προκύπτουν από τους ετήσιους πίνακες προσωπικού του συνόλου των επιχειρήσεων της χώρας, που απασχολούν εργαζόμενους με σχέση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου, και οι οποίοι κατατίθενται στο σύστημα «Εργάνη». Η κατάθεσή τους γίνεται τον Οκτώβρη του κάθε έτους και αφορούν στην εικόνα του προσωπικού για το επόμενο έτος (π.χ. ο ετήσιος πίνακας προσωπικού του 2015 αφορά το έτος 2016). Μέχρι τώρα, στο σύστημα «Εργάνη» έχουν κατατεθεί ετήσιες πίνακες το 2013, 2014 και 2015.

Οι ετήσιες καταστάσεις δείχνουν ότι η «αύξηση» της απασχόλησης για την οποία πανηγυρίζει η κυβέρνηση, δεν είναι τίποτα άλλο παρά άνοδος των ελαστικών και προσωρινών μορφών εργασίας με ταυτόχρονη μείωση των μισθών, χαρακτηριστικά για τα οποία επιχαίρει το κεφάλαιο, αφού υπηρετούν τις ανάγκες του για προσαρμογή των όρων εργασίας στις ανάγκες της καπιταλιστικής οικονομίας και για παραπέρα μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης.

Κατ' αρχάς, η αύξηση της υποαπασχόλησης προκύπτει από τα στοιχεία για τις ώρες εργασίας (ως πλήρη απασχόληση νοούνται οι 40 ώρες εργασίας τη βδομάδα):

• Το 2014 σε σύνολο 1,37 εκατ. εργαζομένων, 273.000 δούλευαν 1-20 ώρες (20% του συνόλου) και 143.000 εργαζόμενοι 20,1-35 ώρες (10,5%).
• Το 2016 σε σύνολο 1,6 εκατ. εργαζομένων, 315.000 εργαζόμενοι δουλεύουν 1-20 ώρες (19,5%) και 178.000 εργαζόμενοι 20,1-35 ώρες (11%).
• Συνολικά για τη χρονική περίοδο που δίνουν στοιχεία οι εκθέσεις, περίπου το 30% των απασχολουμένων δουλεύει κάτω από 35 ώρες τη βδομάδα και σχεδόν το 66% από αυτούς κάτω από 20 ώρες τη βδομάδα.

Παράλληλα, στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για προηγούμενα έτη, σχετικά με τις ώρες εργασίας, δείχνουν ότι η ομάδα εργαζομένων που δούλευαν 1-34 ώρες το 2002 ήταν το 19% του συνόλου των μισθωτών, το 2005 το 22% και το 2008 το 24%. Ο συνδυασμός των στοιχείων των δύο υπηρεσιών (παρά τις διαφορές στον τρόπο καταγραφής) δείχνει τη σαφή αύξηση της υποαπασχόλησης σε βάρος της πλήρους εργασίας.
Ακόμα, η υποαπασχόληση φαίνεται και από το στοιχείο των εκθέσεων για το συνολικό αριθμών των εργαζομένων με μερική και εκ περιτροπής απασχόληση (είναι προφανώς μέρος του τμήματος των εργαζομένων που απασχολούνται 1-34 ώρες), οι οποίοι το 2014 ήταν 277.500 και το 2016 φτάνουν τις 364.000. Το συμπέρασμα αυτό επιβεβαιώνουν και τα μηνιαία στοιχεία του συστήματος «Εργάνη» για τις προσλήψεις, που δείχνουν επέκταση της μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης, που φτάνουν περίπου το 55% του συνόλου των προσλήψεων.

Ραγδαία πτώση του βιοτικού επιπέδου

Την πτώση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων εκφράζει το στοιχείο που δείχνει αύξηση του αριθμού των χαμηλόμισθων. Οι χαμηλοί μισθοί δεν εξηγούνται μόνο από την αύξηση της υποαπασχόλησης, αλλά και από την πτώση των μισθών πλήρους απασχόλησης, ιδιαίτερα μετά το 2012, όταν η τότε συγκυβέρνηση επέβαλε μείωση κατά 22% και 32% του κατώτατου μισθού, την οποία διατηρεί στο ακέραιο η σημερινή συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.
Σύμφωνα με τις εκθέσεις του συστήματος «Εργάνη»:

• Οι εργαζόμενοι που παίρνουν κάτω από 500 ευρώ μικτά το μήνα (όσοι δουλεύουν με μερική και εκ περιτροπής απασχόληση) το 2014 ήταν 20,24% επί του συνόλου των εργαζομένων και έφτασαν το 2016 το 22,45%. Σύμφωνα με άλλα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, το 30,5% αυτών των εργαζομένων παίρνουν κάτω από 100 ευρώ το μήνα μικτά!
• Οι εργαζόμενοι που παίρνουν 500-1.000 ευρώ μικτά το μήνα (δηλαδή 417-835 ευρώ καθαρά, χωρίς από αυτά να έχει αφαιρεθεί ο φόρος), το 2014 ήταν 37% και το 2016 έφτασαν το 41%.
• Αθροιστικά, κάτω και από 850 ευρώ καθαρά το μήνα, μέχρι και μερικές δεκάδες ευρώ χαρτζιλίκι, έπαιρνε το 2014 το 57% των εργαζομένων και το 2016 παίρνει το 63%.

Στοιχείο που δείχνει την πτώση των μισθών είναι και ο μέσος μηνιαίος μικτός μισθός για το σύνολο των εργαζομένων (προκύπτει από διαίρεση της συνολικής μισθολογικής μηνιαίας δαπάνης με το συνολικό αριθμό των μισθωτών, όπως τα καταγράφει το σύστημα «Εργάνη»), ο οποίος από 1.104 ευρώ μικτά το 2014 έχει πέσει στα 1.019 ευρώ μικτά το 2016. Δηλαδή, κάτω από 850 ευρώ το μήνα καθαρά (από τα οποία θα πρέπει να αφαιρεθούν και οι φόροι).

Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ

Την πτώση των μισθών επιβεβαιώνουν επίσης τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Συγκεκριμένα, ο δείκτης μισθών (έτος βάσης 2012=100) στο σύνολο της οικονομίας (καταγράφει τη μεταβολή του ημερομισθίου) δείχνει πως το πρώτο τρίμηνο του 2010 ήταν 112,3 και από τότε σημειώνει συνεχείς μεγάλες μειώσεις, για να φτάσει το 79,9 το πρώτο τρίμηνο του 2016!
Αλλα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ από τη μια φαίνεται να δείχνουν μια διαφορετική εικόνα ως προς την απασχόληση και τις ώρες εργασίας και από την άλλη, όπως και το σύστημα «Εργάνη», επιβεβαιώνουν την πτώση των μισθών.
Πρόκειται συγκεκριμένα για την εξέλιξη των βραχυχρόνιων Δεικτών Απασχόλησης, Ωρών Εργασίας και Αμοιβών (έτος βάσης 2010=100) σε βασικούς κλάδους της οικονομίας και χρονικά αναφέρονται στα πρώτα τρίμηνα των ετών 2010-2016.
Ο Δείκτης Απασχόλησης καταγράφει τον αριθμό των απασχολούμενων ατόμων, ο Δείκτης Ωρών Εργασίας τον όγκο των ωρών εργασίας που πραγματοποιήθηκε και ο Δείκτης Αμοιβών δείχνει τον όγκο των μισθών και ημερομισθίων.
Σε όλους τους κλάδους που εξετάζονται, βασικό χαρακτηριστικό είναι ότι η πτώση των μισθών ήταν μεγαλύτερη ή και πολύ μεγαλύτερη της πτώσης της απασχόλησης και των ωρών εργασίας. Στοιχείο που επιβεβαιώνει τη μείωση όχι μόνο της συνολικής μισθολογικής δαπάνης, λόγω της μείωσης του προσωπικού, αλλά και τη μείωση των μισθών και των ημερομισθίων.
Ενα άλλο στοιχείο είναι ότι σε αρκετούς κλάδους, η πτώση της απασχόλησης είναι μεγαλύτερη από την πτώση των ωρών εργασίας, το οποίο δείχνει ότι παρά τη μείωση του προσωπικού, οι εργαζόμενοι που παραμένουν, δουλεύουν περισσότερες ώρες.

Ορισμένοι βασικοί δείκτες

Παρακάτω, παρουσιάζουμε ενδεικτικά την εξέλιξη των δεικτών στη μεταποίηση, τις μεταφορές - αποθήκευση και παροχή υπηρεσιών καταλύματος και εστίασης.
Στη μεταποίηση, ο ρυθμός μείωσης των μισθών είναι μεγαλύτερος του ρυθμού μείωσης των ωρών εργασίας και της απασχόλησης:

• Ο Δείκτης Απασχόλησης από 102 το 2010 έφτασε το 76,6 το 2016,
• Ο Δείκτης Ωρών Εργασίας από 102,9 το 2010 έφτασε το 82,7 το 2016 και
• Ο Δείκτης Αμοιβών Εργασίας από 97,1 το 2010 έφτασε το 58,9 το 2016!

Στη μεταφορά και αποθήκευση, σημειώθηκε μεγάλη μείωση των μισθών ενώ αυξήθηκαν οι ώρες εργασίας και η απασχόληση.

• Ο Δείκτης Απασχόλησης από 100,1 το 2010 έφτασε το 107,1 το 2016,
• Ο Δείκτης Ωρών Εργασίας από 100,8 το 2010 έφτασε το 108,9 το 2016 και
• Ο Δείκτης Αμοιβών Εργασίας ακολούθησε εντελώς αντίστροφη πορεία, καθώς από 101,9 το 2010 έφτασε το 72,2 το 2016!

Στον κλάδο καταλύματος και εστίασης, υπήρξε μείωση των μισθών, παρά την πολύ μεγάλη αύξηση των ωρών εργασίας και την αύξηση της απασχόλησης.

• Ο Δείκτης Απασχόλησης από 90,5 το 2010 έφτασε το 110,8 το 2016,
• Ο Δείκτης Ωρών Εργασίας από 81,2 το 2010 έφτασε το 142,6 το 2016 και
• Ο Δείκτης Αμοιβών Εργασίας από 89,8 το 2010 έφτασε το 80,9 το 2016!

Τα παραπάνω στοιχεία πρακτικά δεν αναιρούν τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη». Επιβεβαιώνουν τη μεγάλη μείωση των μισθών και για τις θέσεις πλήρους απασχόλησης, αλλά φανερώνουν και μια ακόμα πλευρά, αυτή της υπεραπασχόλησης για ένα σημαντικό τμήμα των εργαζομένων.
Την πλευρά αυτή δεν δίνουν οι εκθέσεις του συστήματος «Εργάνη», καθώς βάζουν σε μια μόνο ομάδα όσους εργαζόμενους δουλεύουν από 35 ώρες και πάνω. Οι διαφορές μπορεί να οφείλονται ακόμα στη «μαύρη εργασία», που όπως είναι φυσικό, δεν δηλώνεται στο σύστημα «Εργάνη», σε συνδυασμό με το διαφορετικό τρόπο καταγραφής των εργασιακών συνθηκών.

Πηγή : rizospastis