Γαλλία : Tο Kίνημα Συνεχίζει, Η Νίκη Είναι Δυνατή!

Από την Εργατική Πάλη Φεβρουαρίου

–

Το απεργιακό κίνημα που ξέσπασε στις αρχές Δεκέμβρη ενάντια στις αντεργατικές μεταρρυθμίσεις του συνταξιοδοτικού συστήματος άρχισε να εμφανίζει σημάδια κόπωσης στις αρχές Γενάρη. Η αιχμή του δόρατος, οι σιδηροδρομικοί του εθνικού δικτύου (SNCF) και οι εργαζόμενοι των μέσων μαζικής μεταφοράς του Παρισιού (RATP) σταμάτησαν την απεργία, μετά από 30, 40 ή και 50 μέρες. Οι συνδικαλιστικές συνομοσπονδίες, εντούτοις, καλούν σε γενικές απεργίες σχεδόν κάθε εβδομάδα, στις 16, 24, 29 Γενάρη και 6 Φλεβάρη, με μειωμένη συμμετοχή σε σχέση με τον Δεκέμβρη, παρ’ ότι διάφοροι κλάδοι μπαίνουν στον χορό των κινητοποιήσεων.

Χωρίς αυτή η μάχη να έχει λήξει, μπορούμε να κάνουμε έναν πρώτο απολογισμό:

1. Το κίνημα έχει ως κεντρικό διακύβευμα το συνταξιοδοτικό, αλλά εκφράζει μια γενική αγανάκτηση των εργαζομένων για τη χρόνια λιτότητα, τις αντεργατικές επιθέσεις, τον εξοργιστικό πλουτισμό των ελίτ, την κοινωνική αδικία.
2. Το κίνημα αποτελεί συνέχεια των κινητοποιήσεων των κίτρινων γιλέκων, της μεγάλης απεργίας των σιδηροδρομικών το 2018, των κινητοποιήσεων των νοσοκομειακών υπαλλήλων και άλλων αγώνων. Διατηρεί και αναβαθμίζει μια διαρκή αμφισβήτηση στο επίπεδο του δρόμου, δημιουργεί ένα κλιμακούμενο συνεχές διαμαρτυρίας και διεκδίκησης. Ολοένα και περισσότερα στρώματα κινητοποιούνται, από εργαζόμενους μικρών επιχειρήσεων, ελαστικά εργαζόμενους και φτωχούς εργαζόμενους μέχρι τους σχετικά καλοπληρωμένους εργαζόμενους των συγκοινωνιών.
3. Το απεργιακό κίνημα και η πολυπληθής λαϊκή συμμετοχή δεν περιορίστηκε, κατά τον Δεκέμβρη, μόνο στα αστικά κέντρα, αλλά εξαπλώθηκε σε όλη τη Γαλλία, σε πολλές μικρές και μεγάλες πόλεις και κωμοπόλεις. Η εξάπλωσή του αποδεικνύει τη συμμετοχή όλων των στρωμάτων των εργαζομένων, που αντιλαμβάνονται, σε γενικές γραμμές, ότι η μάχη αυτή τους αφορά όλους.
4. Το γαλλικό εργατικό κίνημα συνειδητοποιεί τη σκλήρυνση της ταξικής πάλης, την ενισχυμένη αποφασιστικότητα της αστικής τάξης και τις νέες απαιτήσεις που αυτά θέτουν.
5. Οι απεργοί των SNCF και RATP ρίχτηκαν στον αγώνα ξεπερνώντας συντεχνιακές λογικές που καλλιεργούσαν τα συνδικάτα και η κυβέρνηση. Έδωσαν μάχη για τη συνολική απόσυρση του νομοσχεδίου και όχι για έναν συμβιβασμό στο επίπεδο του κλάδου τους. Αυτό συνιστά άλμα στη συνείδηση των εργαζομένων και παρακαταθήκη για ενοποίηση των αγώνων.
6. Οι εργαζόμενοι σε αυτούς τους κλάδους έκαναν ειλικρινείς και αξιόλογες προσπάθειες για απεύθυνση σε άλλους κλάδους και στους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα. Μπορεί οι παρεμβάσεις τους στις ιδιωτικές επιχειρήσεις να είχαν περισσότερο ως αποτέλεσμα το άνοιγμα συζήτησης και όχι την ένταξη στον αγώνα, ωστόσο δημιουργούν ένα πολύ καλό προηγούμενο. Παρ’ ότι η νεοφιλελεύθερη λασπολογία της κυβέρνησης και των ΜΜΕ δεν ανασχέθηκε χάρη σε αυτές τις προσπάθειες, είναι σίγουρο ότι λίγο βαραίνει σε σύγκριση με τη γενική έχθρα ενάντια στον «πρόεδρο των πλουσίων», τη γενική διαπίστωση ότι «δεν είμαστε δημοκρατία, αλλά μοναρχία» και την αίσθηση που επέβαλε ο αγώνας.
7. Το κίνημα στηρίχτηκε στην αποφασιστικότητα και τον ενθουσιασμό των απεργών των RATP και SNCF, που κατέστησαν δυνατή τη μεγάλη διάρκεια της απεργίας. Οι εργαζόμενοι ανανέωναν με πολύ συχνές γενικές συνελεύσεις την απεργία και ανάγκαζαν τις συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες να την ανεχθούν και να την υποστηρίξουν. Ωστόσο, δεν ξεπεράστηκαν τα πλαίσια των συνδικάτων: οι συνελεύσεις επικύρωναν τις προτάσεις τους, οι απεργιακές επιτροπές που εκλέχτηκαν ήταν μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού, ενώ οι υπόλοιπες αναλάμβαναν πρακτικά καθήκοντα εκφράζοντας τη θέληση των εργαζομένων για ενεργητική συμμετοχή, όμως δεν υποκατέστησαν τα συνδικάτα στην πολιτική διεύθυνση της απεργίας, ούτε σε τοπικό και σίγουρα όχι σε πανεθνικό επίπεδο. Το ίδιο ισχύει για τις αρκετές διακλαδικές συνελεύσεις, που ήταν σημαντικές, καθώς αντανακλούσαν τον πόθο για ενιαίο αγώνα και το σύνθημα για ολική απόσυρση του νομοσχεδίου.
8. Η κυβέρνηση δεν σημείωσε κάποια νίκη κατά του εργατικού κινήματος. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, 55% με 65% της γαλλικής κοινωνίας ζητά απόσυρση του νομοσχεδίου και στηρίζει το κίνημα. Η κυβέρνηση θα προχωρήσει – εάν προχωρήσει – στην ψήφιση του νομοσχεδίου, έχοντας ενσωματώσει αρκετές υποχωρήσεις για τους κλάδους που κινητοποιήθηκαν και έχοντας μεταθέσει κατά πολύ την εφαρμογή του σε σχέση με τις αρχικές επιδιώξεις της. Δεν τόλμησε να κάνει οποιαδήποτε κίνηση για επιστράτευση, επιβολή προσωπικού ασφαλείας, εκδικητικές απολύσεις, διώξεις και γενικευμένη καταστολή, τουλάχιστον σε μαζική κλίμακα. Μπορεί η αστυνομία στις διαδηλώσεις στο Παρίσι να ήταν εξαιρετικά ενισχυμένη, αλλά ποτέ δεν τόλμησε να διαλύσει τις συγκεντρώσεις και όλα τα περιστατικά βιαιοτήτων συνέβαιναν στο περιθώριο των διαδηλώσεων.
9. Αποκαλύφθηκαν οι αδυναμίες του γαλλικού εργατικού κινήματος, που συσσωρεύονται επί δεκαετίες και είναι αδύνατο να ξεπεραστούν σε μερικές εβδομάδες ή μήνες. Ο ιδιωτικός τομέας συμμετείχε πολύ ασθενικά στο κίνημα. Ακόμα και στις μεγάλες γενικές απεργίες, η συμμετοχή σε μεγάλους εργασιακούς χώρους του, ακόμα και εκεί που υπάρχουν συνδικάτα και ένα δίκτυο αγωνιστών, δεν ξεπέρασε ένα 10% στην απεργία και ένα 5% στις διαδηλώσεις.
10. Τα κόμματα της αστικής τάξης αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες: τα στελέχη του Μακρόν δυσκολεύονται να εμφανιστούν δημόσια, καθώς γιουχάρονται, ενώ το κόμμα της Λεπέν ταλαντεύεται ανάμεσα στον λαϊκισμό και την ανάγκη να δώσει εχέγγυα στην αστική τάξη. Εκδηλώνονται διαιρέσεις και αμφιβολίες για τη διαχείριση της κατάστασης: το συμβούλιο της επικρατείας επιφυλάχθηκε κατά του νομοσχεδίου.
11. Το απεργιακό κίνημα μπορεί να μην κατάφερε, ακόμα, να νικήσει την κυβέρνηση, αλλά δεν νικήθηκε ούτε ηθικά, ούτε πολιτικά, ούτε οργανωτικά. Οι απεργοί των συγκοινωνιών παραδέχονται ότι σταμάτησαν λόγω της εξάντλησης, αλλά δεν επικρατεί απογοήτευση και δηλώνουν αποφασισμένοι να ξαναμπούν στον αγώνα, μόλις δοθεί μια κατάλληλη ευκαιρία. Άλλοι κλάδοι κινητοποιούνται, έστω και χωρίς την αποφασιστικότητα των εργαζομένων των συγκοινωνιών: σε διυλιστήρια, λιμάνια, δήμους, ενέργεια και αλλού, ενώ οι κινητοποιήσεις εξαπλώνονται στη φοιτητική και μαθητική νεολαία. Εξάλλου, οι συνεχείς κηρύξεις γενικών απεργιών από τις συνδικαλιστικές συνομοσπονδίες μαρτυρά την ύπαρξη μιας πρωτοπορίας που θέλει να συνεχίσει τον αγώνα. Επιπλέον, υπάρχει μια κίνηση ενίσχυσης του συνδικαλισμού, ίσως ένδειξη ενδυνάμωσης της πρωτοπορίας και αυξημένων δυνατοτήτων για ανασύνταξη του εργατικού κινήματος: η CGT περηφανεύεται ότι μόνο μέσα στον Δεκέμβρη είχε πάνω από 3500 νέες εγγραφές σε σωματεία της.

Η έκβαση της μάχης είναι ανοιχτή και οι επόμενοι μήνες θα αποδειχθούν σημαντικοί για τους ταξικούς συσχετισμούς στη Γαλλία και την Ευρώπη.