Η απεργία της 5ης Δεκεμβρίου ήταν η μαζικότερη κινητοποίηση στη Γαλλία από την εποχή του αγώνα ενάντια στις αλλαγές στο συνταξιοδοτικό από την κυβέρνηση Σαρκοζί, το φθινόπωρο του 2010. Αν και δεν γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό των απεργών, είναι πιθανό ότι καμία άλλη απεργία δεν είχε τόσο μεγάλο αντίκτυπο στην οικονομία της Γαλλίας τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Αυτή η επιτυχία μπορεί να έχει δύο άμεσες επιπτώσεις: την ενίσχυση της αποφασιστικότητας των απεργών και την ενθάρρυνση και άλλων να συμμετάσχουν στον αγώνα. Οι επόμενες απεργίες θα μας επιτρέψουν να κρίνουμε καλύτερα το πώς θα αναπτυχθεί το κίνημα.
Η ανάπτυξη ενός μαζικού απεργιακού κινήματος διαρκείας είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για τη νίκη. Η κυβέρνηση το γνωρίζει αυτό και τρέμει μία τέτοια πιθανότητα, γι ‘ αυτό και προχωρά σε μία σειρά από ελιγμούς για να αποτρέψει αυτό το ενδεχόμενο. Ωστόσο, λόγω της επίδρασης της απεργίας της 5ης Δεκεμβρίου, οι τακτικές του «διαίρει και βασίλευε» αναγκάζουν την κυβέρνηση να ομολογήσει τα ίδια της τα ψέματα. Για παράδειγμα, όταν υπόσχεται να αυξήσει τους μισθούς των εκπαιδευτικών, προκειμένου να «αντισταθμίσει» την προβλεπόμενη (και δραστική) πτώση των συντάξεων τους, παραδέχεται de facto κάτι που αρνιόταν από την αρχή: ότι με το «σύστημα πόντων», οι συντάξεις θα μειωθούν. Και δεν είναι μόνο οι συντάξεις των εκπαιδευτικών: οι συντάξεις θα μειωθούν για τη συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού. Σχεδόν κανείς δεν πιστεύει ότι το χοντροκομμένο ψέμα της κυβέρνησης ότι η εξάλειψη ειδικών καθεστώτων για τις συντάξεις θα της επιτρέψει να αυξήσει την ελάχιστη σύνταξη.
Ο πρωθυπουργός, Εντουάρντ Φιλίπ, δήλωσε ότι θα ανακοινώσει την προτεινόμενη νομοθεσία στο σύνολό της την Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου. Γιατί όμως δεν έχει παρουσιαστεί ο νόμος μέχρι τώρα, αν είναι τόσο «δίκαιος» όσο ισχυρίζεται ότι είναι; Επειδή η κυβέρνηση ήθελε να διαπιστώσει πόσο μαζικές θα είναι οι κινητοποιήσεις και με ελιγμούς να καταφέρει να αδρανοποιήσει τα πιο μαχητικά τμήματα. Στους δασκάλους (οι οποίοι έχουν κινητοποιηθεί μαζικά) υπόσχεται μικρές αυξήσεις μισθών. Στους εργάτες των δημοσίων συγκοινωνιών του Παρισιού (RATP) και των σιδηροδρόμων (SNCF) υπόσχεται μία σταδιακή μετάβαση στο νέο σύστημα. Και αν αυτό δεν πετύχει, αν οι δάσκαλοι και οι εργάτες των σιδηροδρόμων δεν επιστρέψουν στη δουλειά, η κυβέρνηση θα πει στις μάζες: «Κοιτάξτε: κάναμε σοβαρές υποχωρήσεις, αλλά οι εκπαιδευτικοί και οι εργάτες των σιδηροδρόμων εξακολουθούν να έχουν παράλογες απαιτήσεις και επιβαρύνουν εσάς, τους λογικούς πολίτες».
Ωστόσο, η συντριπτική πλειονότητα αυτών των «λογικών πολιτών» στηρίζουν την απεργία σε αυτό το στάδιο. Στην πραγματικότητα, πολλοί από αυτούς θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στην απεργία τις προσεχείς ημέρες. Σε αυτήν την περίπτωση, η επιχειρηματολογία της κυβέρνησης θα καταρρεύσει όπως ένας πύργος από τραπουλόχαρτα. Η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε τώρα είναι να φτάσουμε σε αυτό το σημείο το συντομότερο δυνατόν, καθώς οι πιο μαχητικοί τομείς, οι οποίοι βρίσκονται σε κινητοποίηση, δεν μπορούν να βρίσκονται επ’ αόριστον στους δρόμους. Η κυβέρνηση δεν θα κάνει πίσω παρά μόνο εάν αντιμετωπίσει ένα απεργιακό κίνημα διαρκείας στο οποίο θα εντάσσονται όλο και περισσότερα τμήματα της εργατικής τάξης.
Οι στόχοι του κινήματος
Η απεργία της 5ης Δεκεμβρίου χαρακτηρίστηκε από μαχητική διάθεση, αλλά και από ριζοσπαστικά πολιτικά συνθήματα. Πολλοί διαδηλωτές εναντιώθηκαν όχι μόνο στη μεταρρύθμιση στο συνταξιοδοτικό, αλλά στο σύνολο του προγράμματος του Μακρόν. Ως προέκταση του κινήματος των Κίτρινων γιλέκων, του οποίου το βασικό σύνθημα ήταν «Μακρόν, παραιτήσου!» , οι απεργίες της 5ης Δεκεμβρίου υπερβαίνουν σε μεγάλο βαθμό τον δηλωθέντα στόχο των συνδικαλιστών ηγετών που περιορίζεται στη απόσυρση του νόμου για το συνταξιοδοτικό. Μια γυναίκα με κίτρινο γιλέκο, συνόψισε τέλεια την άποψη πολλών από τους απεργούς εργάτες, λέγοντας: «Αγωνίζομαι για τη σύνταξή μου, Ναι, φυσικά. Αλλά αγωνίζομαι πρώτα και κύρια για να έχω μια αξιοπρεπή ζωή πριν βγω στη σύνταξη». Σε δύο προτάσεις, αυτή η εργαζόμενη συνοψίζει τι πραγματικά διακυβεύεται σε αυτό τον αγώνα. Οι συνδικαλιστές ηγέτες και τα κόμματα της Αριστεράς θα ήταν καλό να εμπνευστούν απ’ αυτό, αντί να περιορίσουν τους στόχους του κινήματος μόνο στο συνταξιοδοτικό.
Η αναγκαιότητα για την υιοθέτηση ενός ευρύτερου προγράμματος διεκδικήσεων από το κίνημα είναι τόσο προφανής στη δοσμένη κοινωνική και πολιτική κατάσταση, που ο Φιλίπ Μαρτίνεζ, ο Γενικός Γραμματέας της CGT, ξεπερνάει συνεχώς τα στενά όρια που ο ίδιος έθεσε για το κίνημα. Για παράδειγμα, εξηγεί κάθε μέρα ότι οι αυξήσεις στους μισθούς εγγυώνται την οικονομική βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος. Είναι αλήθεια ότι πρέπει να αγωνιστούμε για την αύξηση των μισθών, όχι μόνο για τις συντάξεις. Αλλά τότε γιατί να μην προσθέσουμε «αυξήσεις μισθών» στον κατάλογο των αιτημάτων του κινήματος; Γιατί να περιοριστούν οι διεκδικήσεις στην εναντίωση στο συνταξιοδοτικό νομοσχέδιο.
Αυτό συμβαίνει επειδή η ηγεσία της CGT έχει εντάξει το κίνημα σε κάποια «στάδια». Απαιτούν την απόσυρση της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης της κυβέρνησης ως ένα πρώτο βήμα προς τη «διαπραγμάτευση» μιας προοδευτικής μεταρρύθμισης, μιας μεταρρύθμισης που θα αύξανε το επίπεδο των συντάξεων και θα μείωνε την ηλικία συνταξιοδότησης.
Το πρόβλημα είναι ότι ο Μακρόν δεν θα διαπραγματευτεί ποτέ κάτι τέτοιο. Στόχος του είναι να μειώσει δραστικά τις συντάξεις του δημοσίου τομέα και έτσι να ενισχύσει το ιδιωτικό συνταξιοδοτικό σύστημα. Δεν θα διαπραγματευτεί τίποτα άλλο εκτός από αυτό, γιατί αυτό έχει ανάγκη η αστική τάξη που υπηρετεί. Η προτεινόμενη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του Μαρτίνεζ προϋποθέτει μείωση στα κέρδη των καπιταλιστών, κάτι που είναι ακριβώς το αντίθετο από τη συνολική ατζέντα του Μακρόν.
Αντί να μεταθέσει μια προοδευτική μεταρρύθμιση των συντάξεων και τη γενικευμένη αύξηση των μισθών σε μια αδύνατη «διαπραγμάτευση» με το Μακρόν, η ηγεσία της CGT θα πρέπει να προβάλει ένα πλαίσιο διεκδικήσεων που θα συνοψίζει τα αιτήματα των εργαζομένων στον αγώνα: αυξήσεις των μισθών, μαζικές προσλήψεις εργαζομένων στον δημόσιο τομέα, επενδύσεις σε δημόσιες υπηρεσίες, κατασκευή εργατικών κατοικιών σε μαζική κλίμακα, αυξήσεις των συντάξεων, μείωση της ηλικίας συνταξιοδότησης κ.λπ. Η δημιουργία ενός τέτοιου προγράμματος δεν θα ήταν δύσκολη: θα αρκούσε να ακούσουμε τι έλεγαν οι απεργοί στις 5 Δεκεμβρίου και τι λένε τα τελευταία χρόνια.
Για άλλη μια φορά, ο Μακρόν δεν θα εγκρίνει ποτέ ένα τέτοιο πρόγραμμα. Όλοι οι εργάτες που απεργούν το κατάλαβαν. Ως εκ τούτου, η πραγματική προϋπόθεση για ένα προοδευτικού πολιτικού προγράμματος δεν είναι η απόσυρση του συνταξιοδοτικού: είναι η ανατροπή της κυβέρνησης του Μακρόν. Αυτός ο πολιτικός στόχος θα πρέπει να αποτελέσει την κορυφή του καταλόγου των αιτημάτων του παρόντος κινήματος. Εκείνοι που πιστεύουν ότι αυτό θα έβλαπτε το κίνημα δεν κατάλαβαν τίποτα από τη διάθεση των μαζών, το κίνημα των Kίτρινων γιλέκων και την πολιτική σημασία της 5ης Δεκεμβρίου. Στα κενά επιχειρήματά τους, αντιτάσσουμε τα λόγια της εργαζόμενης που προαναφέραμε: «Αγωνίζομαι για τη σύνταξή μου, Ναι, φυσικά. Αλλά αγωνίζομαι πρώτα και κύρια να έχω μια αξιοπρεπή ζωή πριν να βγω στη σύνταξη».
Η ανάπτυξη ενός μαζικού απεργιακού κινήματος διαρκείας είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για τη νίκη. Η κυβέρνηση το γνωρίζει αυτό και τρέμει μία τέτοια πιθανότητα, γι ‘ αυτό και προχωρά σε μία σειρά από ελιγμούς για να αποτρέψει αυτό το ενδεχόμενο. Ωστόσο, λόγω της επίδρασης της απεργίας της 5ης Δεκεμβρίου, οι τακτικές του «διαίρει και βασίλευε» αναγκάζουν την κυβέρνηση να ομολογήσει τα ίδια της τα ψέματα. Για παράδειγμα, όταν υπόσχεται να αυξήσει τους μισθούς των εκπαιδευτικών, προκειμένου να «αντισταθμίσει» την προβλεπόμενη (και δραστική) πτώση των συντάξεων τους, παραδέχεται de facto κάτι που αρνιόταν από την αρχή: ότι με το «σύστημα πόντων», οι συντάξεις θα μειωθούν. Και δεν είναι μόνο οι συντάξεις των εκπαιδευτικών: οι συντάξεις θα μειωθούν για τη συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού. Σχεδόν κανείς δεν πιστεύει ότι το χοντροκομμένο ψέμα της κυβέρνησης ότι η εξάλειψη ειδικών καθεστώτων για τις συντάξεις θα της επιτρέψει να αυξήσει την ελάχιστη σύνταξη.
Ο πρωθυπουργός, Εντουάρντ Φιλίπ, δήλωσε ότι θα ανακοινώσει την προτεινόμενη νομοθεσία στο σύνολό της την Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου. Γιατί όμως δεν έχει παρουσιαστεί ο νόμος μέχρι τώρα, αν είναι τόσο «δίκαιος» όσο ισχυρίζεται ότι είναι; Επειδή η κυβέρνηση ήθελε να διαπιστώσει πόσο μαζικές θα είναι οι κινητοποιήσεις και με ελιγμούς να καταφέρει να αδρανοποιήσει τα πιο μαχητικά τμήματα. Στους δασκάλους (οι οποίοι έχουν κινητοποιηθεί μαζικά) υπόσχεται μικρές αυξήσεις μισθών. Στους εργάτες των δημοσίων συγκοινωνιών του Παρισιού (RATP) και των σιδηροδρόμων (SNCF) υπόσχεται μία σταδιακή μετάβαση στο νέο σύστημα. Και αν αυτό δεν πετύχει, αν οι δάσκαλοι και οι εργάτες των σιδηροδρόμων δεν επιστρέψουν στη δουλειά, η κυβέρνηση θα πει στις μάζες: «Κοιτάξτε: κάναμε σοβαρές υποχωρήσεις, αλλά οι εκπαιδευτικοί και οι εργάτες των σιδηροδρόμων εξακολουθούν να έχουν παράλογες απαιτήσεις και επιβαρύνουν εσάς, τους λογικούς πολίτες».
Ωστόσο, η συντριπτική πλειονότητα αυτών των «λογικών πολιτών» στηρίζουν την απεργία σε αυτό το στάδιο. Στην πραγματικότητα, πολλοί από αυτούς θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στην απεργία τις προσεχείς ημέρες. Σε αυτήν την περίπτωση, η επιχειρηματολογία της κυβέρνησης θα καταρρεύσει όπως ένας πύργος από τραπουλόχαρτα. Η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε τώρα είναι να φτάσουμε σε αυτό το σημείο το συντομότερο δυνατόν, καθώς οι πιο μαχητικοί τομείς, οι οποίοι βρίσκονται σε κινητοποίηση, δεν μπορούν να βρίσκονται επ’ αόριστον στους δρόμους. Η κυβέρνηση δεν θα κάνει πίσω παρά μόνο εάν αντιμετωπίσει ένα απεργιακό κίνημα διαρκείας στο οποίο θα εντάσσονται όλο και περισσότερα τμήματα της εργατικής τάξης.
Οι στόχοι του κινήματος
Η απεργία της 5ης Δεκεμβρίου χαρακτηρίστηκε από μαχητική διάθεση, αλλά και από ριζοσπαστικά πολιτικά συνθήματα. Πολλοί διαδηλωτές εναντιώθηκαν όχι μόνο στη μεταρρύθμιση στο συνταξιοδοτικό, αλλά στο σύνολο του προγράμματος του Μακρόν. Ως προέκταση του κινήματος των Κίτρινων γιλέκων, του οποίου το βασικό σύνθημα ήταν «Μακρόν, παραιτήσου!» , οι απεργίες της 5ης Δεκεμβρίου υπερβαίνουν σε μεγάλο βαθμό τον δηλωθέντα στόχο των συνδικαλιστών ηγετών που περιορίζεται στη απόσυρση του νόμου για το συνταξιοδοτικό. Μια γυναίκα με κίτρινο γιλέκο, συνόψισε τέλεια την άποψη πολλών από τους απεργούς εργάτες, λέγοντας: «Αγωνίζομαι για τη σύνταξή μου, Ναι, φυσικά. Αλλά αγωνίζομαι πρώτα και κύρια για να έχω μια αξιοπρεπή ζωή πριν βγω στη σύνταξη». Σε δύο προτάσεις, αυτή η εργαζόμενη συνοψίζει τι πραγματικά διακυβεύεται σε αυτό τον αγώνα. Οι συνδικαλιστές ηγέτες και τα κόμματα της Αριστεράς θα ήταν καλό να εμπνευστούν απ’ αυτό, αντί να περιορίσουν τους στόχους του κινήματος μόνο στο συνταξιοδοτικό.
Η αναγκαιότητα για την υιοθέτηση ενός ευρύτερου προγράμματος διεκδικήσεων από το κίνημα είναι τόσο προφανής στη δοσμένη κοινωνική και πολιτική κατάσταση, που ο Φιλίπ Μαρτίνεζ, ο Γενικός Γραμματέας της CGT, ξεπερνάει συνεχώς τα στενά όρια που ο ίδιος έθεσε για το κίνημα. Για παράδειγμα, εξηγεί κάθε μέρα ότι οι αυξήσεις στους μισθούς εγγυώνται την οικονομική βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος. Είναι αλήθεια ότι πρέπει να αγωνιστούμε για την αύξηση των μισθών, όχι μόνο για τις συντάξεις. Αλλά τότε γιατί να μην προσθέσουμε «αυξήσεις μισθών» στον κατάλογο των αιτημάτων του κινήματος; Γιατί να περιοριστούν οι διεκδικήσεις στην εναντίωση στο συνταξιοδοτικό νομοσχέδιο.
Αυτό συμβαίνει επειδή η ηγεσία της CGT έχει εντάξει το κίνημα σε κάποια «στάδια». Απαιτούν την απόσυρση της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης της κυβέρνησης ως ένα πρώτο βήμα προς τη «διαπραγμάτευση» μιας προοδευτικής μεταρρύθμισης, μιας μεταρρύθμισης που θα αύξανε το επίπεδο των συντάξεων και θα μείωνε την ηλικία συνταξιοδότησης.
Το πρόβλημα είναι ότι ο Μακρόν δεν θα διαπραγματευτεί ποτέ κάτι τέτοιο. Στόχος του είναι να μειώσει δραστικά τις συντάξεις του δημοσίου τομέα και έτσι να ενισχύσει το ιδιωτικό συνταξιοδοτικό σύστημα. Δεν θα διαπραγματευτεί τίποτα άλλο εκτός από αυτό, γιατί αυτό έχει ανάγκη η αστική τάξη που υπηρετεί. Η προτεινόμενη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του Μαρτίνεζ προϋποθέτει μείωση στα κέρδη των καπιταλιστών, κάτι που είναι ακριβώς το αντίθετο από τη συνολική ατζέντα του Μακρόν.
Αντί να μεταθέσει μια προοδευτική μεταρρύθμιση των συντάξεων και τη γενικευμένη αύξηση των μισθών σε μια αδύνατη «διαπραγμάτευση» με το Μακρόν, η ηγεσία της CGT θα πρέπει να προβάλει ένα πλαίσιο διεκδικήσεων που θα συνοψίζει τα αιτήματα των εργαζομένων στον αγώνα: αυξήσεις των μισθών, μαζικές προσλήψεις εργαζομένων στον δημόσιο τομέα, επενδύσεις σε δημόσιες υπηρεσίες, κατασκευή εργατικών κατοικιών σε μαζική κλίμακα, αυξήσεις των συντάξεων, μείωση της ηλικίας συνταξιοδότησης κ.λπ. Η δημιουργία ενός τέτοιου προγράμματος δεν θα ήταν δύσκολη: θα αρκούσε να ακούσουμε τι έλεγαν οι απεργοί στις 5 Δεκεμβρίου και τι λένε τα τελευταία χρόνια.
Για άλλη μια φορά, ο Μακρόν δεν θα εγκρίνει ποτέ ένα τέτοιο πρόγραμμα. Όλοι οι εργάτες που απεργούν το κατάλαβαν. Ως εκ τούτου, η πραγματική προϋπόθεση για ένα προοδευτικού πολιτικού προγράμματος δεν είναι η απόσυρση του συνταξιοδοτικού: είναι η ανατροπή της κυβέρνησης του Μακρόν. Αυτός ο πολιτικός στόχος θα πρέπει να αποτελέσει την κορυφή του καταλόγου των αιτημάτων του παρόντος κινήματος. Εκείνοι που πιστεύουν ότι αυτό θα έβλαπτε το κίνημα δεν κατάλαβαν τίποτα από τη διάθεση των μαζών, το κίνημα των Kίτρινων γιλέκων και την πολιτική σημασία της 5ης Δεκεμβρίου. Στα κενά επιχειρήματά τους, αντιτάσσουμε τα λόγια της εργαζόμενης που προαναφέραμε: «Αγωνίζομαι για τη σύνταξή μου, Ναι, φυσικά. Αλλά αγωνίζομαι πρώτα και κύρια να έχω μια αξιοπρεπή ζωή πριν να βγω στη σύνταξη».
Μετάφραση από την ιστοσελίδα www.marxist.com: Ηλίας Κυρούσης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου